EU zet koers naar klimaatneutraliteit in 2050 met nieuw klimaatdoel voor 2040

Posted 3 juli 2025

In Agrofood, Circulaire Economie, Digitalisering, Duurzame & Gezonde Leefomgeving, Klimaat & Energie, Mobiliteit, Regionale Economie

De Europese Commissie heeft een voorstel gepubliceerd om de Europese Klimaatwet aan te passen en een nieuw tussentijds klimaatdoel vast te stellen: een reductie van netto broeikasgasemissies met 90% in 2040 ten opzichte van 1990.

Deze doelstelling is in lijn met de Europese Klimaatwet en de politieke richting van de huidige Europese Commissie voor het mandaat 2024-2029. Het voorstel zou investeerders, bedrijven en overheden meer duidelijkheid en stabiliteit moeten geven richting de klimaatneutraliteitsdoelstelling van de Commissie voor 2050.

Klimaatambitie met oog voor realiteit

Het voorgestelde doel bouwt voort op de al wettelijk vastgelegde klimaatdoelstelling van een reductie van minimaal 55% in 2030. Uit recente beoordelingen blijkt dat de EU goed op schema ligt om deze 2030-doelstelling te behalen. De Commissie kiest nu voor een vervolgroute richting 2040.

Een belangrijk nieuw element in het voorstel is de introductie van extra beleidsmatige flexibiliteit. Zo kunnen lidstaten vanaf 2036 in beperkte mate gebruikmaken van hoogwaardige internationale koolstofkredieten, wordt het gebruik van permanente koolstofverwijdering binnen het Europese emissiehandelssysteem (ETS) gestimuleerd en kunnen overschotten in sectoren zoals transport of afval worden ingezet om tekorten in andere sectoren, zoals landgebruik, te compenseren.

Clean Industrial Deal en betaalbare energie

Het voorstel maakt deel uit van een bredere Europese inzet om economische concurrentiekracht te combineren met verduurzaming. De Commissie presenteerde tegelijkertijd haar eerste uitvoeringsoverzicht van de Clean Industrial Deal, dat is gericht op het stimuleren van investeringen in schone technologie en het ondersteunen van de industrie in haar transitie.

Een belangrijk onderdeel is het onlangs goedgekeurde staatssteunkader voor de industriële transitie, dat onder meer investeringen in hernieuwbare energie en energiebesparing ondersteunt. Ook zijn er aanbevelingen gedaan voor fiscale stimulansen, zoals versnelde afschrijvingen en belastingkredieten voor groene investeringen.

Daarnaast worden maatregelen genomen om de productiecapaciteit van netcomponenten in Europa op te schalen.

Signaal aan de wereld: EU blijft koersvast

Met het voorstel voor het 2040-doel geeft de EU een signaal af aan de internationale gemeenschap, voorafgaand aan de klimaattop COP30 in november in Brazilië. De EU laat zien dat zij vasthoudt aan haar beloften uit het Akkoord van Parijs en wereldwijd het voortouw blijft nemen in de strijd tegen klimaatverandering.

Vervolgtraject

De komende periode wordt het voorstel besproken in het Europees Parlement en de Raad. De uitkomst van deze onderhandelingen vormt het uitgangspunt voor het post-2030 klimaat- en energiebeleid van de EU. Voor Nederland en haar medeoverheden biedt dit de kans om actief bij te dragen aan de invulling van dit nieuwe beleidskader, waarin decentrale overheden een sleutelrol spelen bij de uitvoering van klimaatmaatregelen op lokaal en regionaal niveau.