159e plenaire sessie van het Europees Comité van de Regio’s: Nederlandse bestuurders van start

Posted 5 februari 2024

Van 31 januari tot en met 1 februari 2024 vond de 159^e plenaire sessie van het Europees Comité van de Regio’s plaats. Het was de eerste sessie waar de provinciale bestuurders van de Nederlandse delegatie bij aanwezig waren. Enkele Nederlandse delegatieleden hadden spreektijd.

Nederlandse delegatie

De eerste plenaire sessie van het Europees Comité van de Regio’s in 2024 vond plaats op 31 januari en 1 februari. Het was daarnaast ook de eerste plenaire sessie waar de nieuwe lichting van Nederlandse provinciale bestuurders bij aanwezig was.

Nederland heeft twaalf leden en twaalf plaatsvervangers die zitting hebben in het Comité. De helft daarvan bestaat uit provinciale bestuurders, de andere helft wordt gevormd door gemeentelijke bestuurders. Er zijn zes commissies in het Comité waar vertegenwoordigers lid van kunnen zijn. Arthur van Dijk, commissaris van de Koning en voorzitter van het Huis van de Nederlandse Provincies, is tevens de voorzitter van de gehele Nederlandse delegatie.

Debat Belgisch EU-voorzitterschap

Met ingang van 1 januari 2024 is België voor een half jaar de voorzitter van de Raad van de EU. Dit houdt in dat België alle Europese ministerraden en Europese Toppen zes maanden lang voorbereidt en de agenda bepaalt. Verder leidt de voorzitter de onderhandelingen namens de lidstaten met het Europees Parlement en de Europese Commissie over EU-wetgeving.

Tijdens de plenaire zitting van het Comité sprak Hadja Lahbib, de Belgische minister van Buitenlandse Zaken en Europese Zaken op federaal niveau, de leden toe. Zo gaf ze aan dat het Belgisch EU-voorzitterschap zich zal hardmaken voor een groene transitie waarin iedereen wordt meegenomen. Ze doelde hiermee specifiek op Europese boeren en haalde het belang van voedselsoevereiniteit aan.

Door de staatsstructuur van België, zijn de bevoegdheden die in de Europese ministerraad worden besproken, verspreid over verschillende regeringen. België maakt als enig land gebruik van de mogelijkheid uit het Verdrag van Maastricht: dit bepaalt dat ministers van deelstaten mogen zetelen in de Raad van de EU. Regionale ministers zullen daarmee Europese ministerraden voorzitten.

Arthur van Dijk
© European Union / Fred Guerdin

Namens de Nederlandse delegatie sprak Arthur van Dijk hiervoor zijn waardering uit: “Een voorbeeld dat wat ons betreft ook bij toekomstige voorzitterschappen navolging verdient. Het zijn immers vaak lokale en regionale overheden die belast zijn met de uitvoering van Europese wetgeving en regelgeving en daardoor over specifieke kennis beschikken die EU wet- en regelgeving beter kan maken.” Hij riep het Comité en het Belgisch EU-voorzitterschap op om ervoor te pleiten deze lijn door te zetten in volgende voorzitterschappen.

Tijdens de Europese Top van Regio’s en Steden in het Belgische Bergen op 18 en 19 maart 2024, worden de prioriteiten van het Comité uitgebreid gepresenteerd aan het Belgisch voorzitterschap. U kunt zich nog aanmelden voor deze top.

Europese gehandicaptenkaart

Friso Douwstra
© European Union / Fred Guerdin

Het Comité stemde tijdens de plenaire in met het advies van de Kroatische rapporteur Marko Vešligaj voor een Europese gehandicaptenkaart. Deze kaart, die door de Europese Commissie werd geïntroduceerd, geeft personen die in een bepaalde EU-lidstaat worden erkend als het hebben van een handicap, deze status in alle EU-lidstaten. Dit moet het makkelijker maken voor personen met een handicap om zich door de EU te verplaatsen, of in een andere EU-lidstaat te gaan studeren. Voor decentrale overheden is dit van belang, omdat zij verantwoordelijk zijn voor veel openbare diensten die verband houden met toegankelijkheid, zoals speciale parkeerplekken en openbaar vervoer.

In het advies verzoekt de rapporteur de Commissie dat de reikwijdte van de Europese gehandicaptenkaart wordt uitgebreid, om tijdelijke specifieke voordelen en sociale bijstand te bieden in de beoordelingsperiode waarmee personen met een handicap worden geconfronteerd als ze naar een andere EU-lidstaat verhuizen. Zo wordt de continuïteit van de ondersteuning gegarandeerd, totdat de handicapstatus formeel wordt erkend in de nieuwe lidstaat.

Gedeputeerde Friso Douwstra (provincie Fryslân) steunde het advies: “Net als de rapporteur vinden wij het belangrijk dat de kaartgerechtigde geen kosten hoeft te maken en dat hij of zij de kaart zo snel mogelijk krijgt. Aan de andere kant vinden wij het ook belangrijk dat lokale overheden voldoende tijd krijgen voor de implementatie. Tot slot wil ik benadrukken (…) dat we onze inspanningen moeten voortzetten om de samenleving zo inclusief mogelijk te maken.”

Boerenprotesten

Tijdens de plenaire vergadering was Brussel het toneel voor grootschalige boerenprotesten. Het Comité greep deze plenaire zitting dan ook aan om bij de EU aan te dringen op een nieuwe benadering van het landbouwbeleid. Het advies, geschreven door de Italiaanse rapporteur Nicola Caputo, adresseert de zorg dat het huidige EU-beleid niet genoeg doet om het aantal boeren dat stopt met hun beroep in te dammen. Het advies werd unaniem aangenomen.

Mirjam Sterk
© European Union / Fred Guerdin

In het advies dringt het Comité erop aan dat er meer middelen worden ingezet om boeren te beschermen tegen toenemende risico’s van extreme weersomstandigheden, zoals droogte, diverse crises en marktschommelingen, in de hoop de landbouwsector te versterken. Zo moet er meer nadruk komen op het aanpakken van de klimaat- en energiecrises en de sociale gevolgen daarvan voor regionale en lokale gemeenschappen. Ook wil het Comité dat er een Europees systeem komt om risico’s van extremen weersomstandigheden in kaart te brengen. Verder adviseert het Comité aan de Commissie om efficiënter gebruikt te maken van crisisreserves en pleit het Comité voor een mechanisme om landbouwbedrijven te helpen bij moeilijkheden door veranderingen in de omgeving.