Belangrijke akkoorden “Fit for 55”-pakket bereikt
De Raad van de EU is akkoord met strengere regels voor de energieprestaties van gebouwen, een belangrijke pijler uit het “Fit for 55”-pakket. Daarnaast bereikten de Raad en het Europees Parlement eveneens een voorlopig akkoord over strengere CO2-emissienormen voor nieuwe auto’s en nieuwe bestelwagens.
Energieprestatie gebouwen
De Raad van de EU heeft een akkoord bereikt over het voorstel van de Europese Commissie om de Richtlijn Energieprestaties Gebouwen (EPBD) te herzien. In het akkoord heeft de Raad de meeste deadlines een jaar opgeschoven, waardoor er extra tijd is voor lidstaten om aan de verplichtingen te voldoen. De EPBD is onderdeel van het “Fit for 55”-pakket en zet als doelstelling, dat alle nieuwe gebouwen in 2030 emissievrij moeten zijn, evenals alle bestaande gebouwen in 2050. Voor overheidsgebouwen ligt de lat hoger: alle nieuwe overheidsgebouwen moeten vanaf 2028 emissievrij zijn. Historische gebouwen, defensiegebouwen en gebedshuizen kunnen een uitzondering krijgen.
Doordat de Raad een akkoord heeft bereikt, kunnen de onderhandelingen met het Europees Parlement beginnen, zodat de instellingen gezamenlijk tot een politiek akkoord kunnen komen. Hierna gaat de herziene EPBD formeel van kracht.
Renovaties
Om bestaande gebouwen uiteindelijk emissievrij te krijgen, zet de EU in op het aanmoedigen van renovaties en het uitfaseren van de slechtst presterende gebouwen. Zo is er de optie tot een vrijwillig renovatiepaspoort voor eigenaren van bestaande gebouwen, waarin zij een deskundige kunnen inschakelen die voor hen een renovatiestappenplan uitstippelt tot aan 2050. Lidstaten moeten vanaf 2026 een gemeenschappelijk kader voor deze paspoorten faciliteren.
Daarnaast moeten lidstaten minimumnormen voor de energieprestaties van bestaande, voor bewoning bestemde (residentiële) gebouwen vastleggen in een nationaal renovatietraject. Hiervoor zijn twee controlemomenten. In 2033 moeten alle bestaande residentiële gebouwen het energielabel D hebben. In 2040 moeten de lidstaten aantonen, dat zij in 2050 hun residentiële gebouwenbestand emissievrij kunnen krijgen. De nationale plannen zullen aan de hand van een routekaart met nationale streefcijfers voor 2030, 2040 en 2050 vormgegeven worden. De nationale plannen moeten uiterlijk 30 juni 2026 gereed zijn, daarna worden ze om de vijf jaar uitgebracht.
Hernieuwbare energie
Verder is de EPBD in lijn gebracht met de nieuwe gepubliceerde Zonne-strategie, als onderdeel van EU-energiebesparingsplan, beide afkomstig uit het REPowerEU-plan. Concreet houdt dit in dat nieuwe gebouwen zo moeten worden ontworpen, dat ze optimaal zonne-energie kunnen opwekken. Vanaf 2027 moeten alle nieuwe publieke en commerciële gebouwen, met ruimte op het dak, zonne-energie-installaties bevatten en vanaf 2028 geldt dit voor alle bestaande publieke en commerciële gebouwen. Vanaf 2029 moeten er zonne-energie-installaties op alle nieuwe residentiële gebouwen komen.
Een laatste vereiste uit de herziening, is de verplichting tot duurzame mobiliteitsinfrastructuur in of naast gebouwen. Dit betreft onder meer oplaadpunten voor elektrische auto’s en fietsen, bekabeling voor toekomstige infrastructuur of de aanleg van fietsparkeerplaatsen.
Emissienormen nieuwe auto’s en bestelwagens
De Raad en het Europees Parlement hebben een voorlopig politiek akkoord bereikt over het aanscherpen van de CO2-emissienormen voor nieuwe auto’s en bestelwagens, als onderdeel van het “Fit for 55”-pakket. In 2030 moet de uitstoot van nieuwe auto’s en nieuwe bestelwagens met respectievelijk 55% en 50% gereduceerd zijn. In 2035 mogen nieuwe auto’s en bestelwagen helemaal geen CO2 meer uitstoten. Voor autofabrikanten betekent dit een grote omslag in hun productie en verkoop, die meer gericht moet zijn op het produceren van emissievrije voertuigen. Het akkoord zal naar verwachting grote impact op de luchtkwaliteit hebben in en rondom steden en andere regio’s met een hoge verkeersintensiviteit.
Context: Fit for 55
Het doel van het in juli 2021 gepresenteerde “Fit for 55”-pakket, is om de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met 55% omlaag te krijgen ten opzichte van het niveau uit 1990. Uiteindelijk moet Europa in 2050 zo het eerste klimaatneutrale continent worden. Het pakket beslaat meer dan twintig voorstellen om deze ambitie te verwezenlijken.
Sinds de oorlog in Oekraïne van maart 2022, heeft de Europese Commissie de klimaatambities verder opgeschroefd met het REPowerEU-plan en vele daaraan gekoppelde voorstellen. Het REPowerEU-plan plan wil de afhankelijkheid van Russisch gas in 2030 met 155 miljard m3 fossiel gas terug te dringen, 55 miljard m3 meer dan beoogd bij een volledige uitvoering van het ‘Fit for 55’-pakket.
Door:
Femke Boersma, Huis van de Nederlandse Provincies
Bron:
“Fit for 55”: Raad akkoord over strengere regels voor energieprestaties gebouwen – Raad van de Europese Unie
Eerste akkoord “Fit for 55”: strengere CO2-emissienormen voor nieuwe auto’s en bestelwagens – Raad van de Europese Unie
Meer informatie:
Gebouwen van de toekomst: herziening richtlijn energieprestaties gebouwen stelt nieuwe standaard – Kenniscentrum Europa Decentraal
REPowerEU-plan: energie besparen voor de energie-onafhankelijkheid – Huis van de Nederlandse Provincies
Onderweg naar 55% minder uitstoot in 2030: Europese Commissie presenteert ‘Fit for 55’ – pakket – Kenniscentrum Europa Decentraal
